
گفتن «الله اکبر» و تکبیر سه بار بعد از نماز مستحب است.این عمل، که همراه با بالا بردن دستها تا برابر گوشها انجام میشود، از سفارشات ائمه معصومین (علیهم السلام) است. امام صادق (ع) فرمودهاند که بعد از سلام نماز، سه بار الله اکبر بگویید. همچنین، در روایات آمده است که این تکبیرها و دعاهایی که بعد از نماز خوانده میشوند، شکرگزاری از خداوند به خاطر تقویت اسلام و لشکر اسلام هستند.
یکی از اعمال مستحبی پس از اتمام نماز، گفتن سه مرتبه تکبیر و بلند کردن دستهاست. علت این عمل مستحب را میتوان در روایتی از امام صادق (ع) جستجو کرد. آن حضرت میفرمایند که پیامبر اکرم (ص) پس از فتح مکه و اقامه نماز در کنار حجرالاسود، این عمل را انجام داده و به یاران خود توصیه فرمودهاند که آن را ترک نکنند. این روایت نشان میدهد که این عمل مستحب ریشه در سنت پیامبر اکرم (ص) دارد و به یادبود پیروزی اسلام و مسلمانان بر کفار انجام میشود.
مفضّل بن عمر گفت: محضر ابی عبد اللَّه علیه السّلام عرض کردم: برای چه نمازگزار بعد از سلام سه مرتبه تکبیر گفته و دستهایش را بلند می کند؟ حضرت فرمودند: زیرا نبی اکرم صلّی اللَّه علیه و آله و سلم وقتی مکه را فتح نمودند، با اصحابشان نزدیک حجر الاسود نماز ظهر را خواندند و وقتی سلام دادند دو دست را بلند کرده و سه مرتبه تکبیر گفتند، بعد از آن فرمودند: لا اله الّا اللَّه وحده، وحده، انجز وعده و نصر عبده و اعزّ جنده و غلّب الاحزاب وحده، فله الملک و له الحمد، یحیی و یمیت و یمیت و یحیی و هو علی کلّ شی ء قدیر.
سپس رو کردند به اصحابشان و فرمودند: این تکبیر را ترک نکنید و این دعاء را دنبال هر نماز واجبی بخوانید زیرا کسی که بعد از سلام چنین کند و این دعاء را بخواند در مقابل این که حق عزّ و جل اسلام و جنود مسلمین را تقویت کرده شکرش را که واجب است اداء نموده.
-
مستحب بودن:گفتن «الله اکبر» بعد از نماز در فقه شیعه به عنوان یک عمل مستحب (توصیه شده) در نظر گرفته میشود.
-
نحوه انجام:مستحب است که بعد از سلام نماز، سه بار «الله اکبر» گفته شود و در هر بار، دستها تا برابر گوشها بالا آورده شوند.
-
منشأ:این عمل برگرفته از سنت پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) است. به عنوان مثال، در روایتی آمده است که پیامبر (ص) بعد از فتح مکه، در کنار حجرالاسود نماز ظهر را با اصحاب خود اقامه کردند و پس از سلام نماز، سه بار تکبیر گفتند و دستها را بالا بردند
-
فلسفه:این عمل به عنوان شکرگزاری از خداوند برای توفیق بندگی و تقویت اسلام و مسلمین دانسته میشود.
منبع : شیخ صدوق(ره)، علل الشرائع، ج ۲، ص: ۱۷۱؛ مترجم: ذهنی تهرانی، سیدمحمدجواد