امام حسین (ع) با همه سابقهای که در طول عمر شریف خود در نماز و عبادت داشت، عصر تاسوعا از برادرش حضرت ابوالفضل (ع) خواست یکشب از امویان مهلت بگیرد تا در آن یکشب فقط دعا، نماز، تلاوت قرآن، استغفار و راز و نیاز باخدا داشته باشد؛ «فهو یعلم أنّی کنت قد اُحبّ الصّلاة له و تلاوة کتابه و کثرة الدعاء و الاستغفار». لذا بعد از صحبتها و اتمامحجتهایی که با اصحاب خودش کرد به خیمه خود برگشت و تمام آن شب را به نماز و استغفار و دعا و تضرع گذراند؛ «ورجع (ع) إلی مکانه فقام لیلته کلّها یصلّی ویستغفر ویدعو ویتضرع».
چنانکه اصحاب آن حضرت نیز اینچنین بودند؛ «وقام أصحابه کذلک یصلّون ویدعون ویستغفرون». آنها در آن شب در جوار امام حسین (ع) همانند زنبورعسل، شهد شیرین شهادت را مزمزه و نام خدا را در حال رکوع و سجود و قیام و قعود زمزمه میکردند؛ «لهم دوی کدوی النحل ما بین راکع وساجد وقائم وقاعد».
در ظهر عاشورا که تنور جنگ بهشدت گرم و درگیری و نبرد به نهایت درجه حدّت خود رسیده بود، وقتی صحبت از نماز شد، به فکر اقامهٴ نماز افتاد و فرمود: «ذکرت الصّلاة جعلک الله من المصلّین نعم هذا أوّل وقتها ثم قال: سلوهم أن یکفّوا عنّا حتی نصلّی»؛ نماز را به یادمان آوردی خدا تو را از نمازگزارانی قرار دهد که به یاد او هستند، بله اکنون اول وقت آن است، از دشمنان بخواهید که دست از جنگ بشویند تا نمازمان را بخوانیم؛ و چون آنها حاضر به تعطیل کردن جنگ نشدند، سعید بن عبدالله حنفی و زهیر بن قین پاسداری از جان امام (ع) در حال نماز را به عهده گرفتند و درنهایت، این دو شهید سعید فدای نماز شدند. این نماز سه خصوصیت برجسته داشت: جماعت، اول وقت بودن، علنی بودن.
باآنکه امام حسین (ع) میتوانست این نماز را بهصورت انفرادی، اندکی دیرتر و در خیمه بخواند، ولی چنین نکرد و آن را با سه خصوصیت ذکرشده بجا آورد. لذا در غالب زیارتهای آن حضرت «أشهد أنّک قدأقمت الصّلاة» بهعنوان یکی از نقاط برجستهٴ زندگی آن حضرت ذکر میشود.
پینوشت:
(برگرفته از کتاب حماسه و عرفان، آیتالله جوادی آملی، ص ۲۴۳)